یکی از جنبه‌های مهم حفاظت از ساختمان، عایق‌بندی سقف است. نشتی سقف در ساختمان‌های قدیمی ممکن است خسارات قابل توجهی ایجاد کند و منجر به کپک، مشکلات ساختاری و کاهش ارزش کلی ملک شود، به همین خاطر آب بندی سقف اهمیت زیادی دارد.
آب بندی سقف چیست و چرا اهمیت دارد؟
عایق‌بندی سقف فرآیند ایجاد یک لایه آب‌بند روی پشت‌بام شما است که برای جلوگیری از ورود رطوبت و محافظت در برابر آسیب اجرا می‌شود. این کار معمولا شامل استفاده از یک پوشش مخصوص خواهد بود که متناسب با نیازهای شما طراحی شده است.
آسیب به سقف اگر برای مدت طولانی باقی بماند می‌تواند بسیار خطرناک باشد. رطوبت مداوم و همچنین تشکیل کپک به مرور زمان تیرهای نگهدارنده را زنگ‌زده و شکننده می‌کند و باعث ریزش سقف در آن ناحیه می‌شود. ازطرفی رطوبت زیاد در ایجاد لکه‌های آب روی دیوارها و سقف‌ها تاثیر دارد که این لکه‌ها گرچه خطرناک نیستند، اما ظاهری ناخوشایند دارند و پاک کردن آنها بسیار دشوار خواهد بود.
مشکلات ناشی از نشت آب منجر به ایجاد شوره روی گچ‌کاری، فرسودگی تاسیسات و کپک‌زدگی دیوارهای بیرونی و داخلی می‌شود. به همین خاطر هدف به کارگیری این روش این است که شما مطمئن شوید سقف ساختمان در برابر باران، برف و رطوبت محیطی به خوبی مقاومت می‌کند.
موادی مانند پوشش‌های ضد آب، سقف را در برابر فرسایش ناشی از آب و هوا محافظت می‌کند، در حالی که بدون استفاده از روش‌های آب بندی سقف انتظار می‌رود که سازه شما در مدت زمان کوتاهی دچار آسیب‌های جدی شود که نیاز به تعمیرات پرهزینه دارد. با این حساب می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که عایق‌بندی در افزایش طول عمر ساختمان نیز تاثیرگذار است.
4 مورد از دلایل نیاز به آب بندی سقف در بازسازی ساختمان‌ها
در برخی مواقع امکان دارد که ساختمان شما بعد از گذشت چندین سال نیاز به بازسازی و تعمیرات تخصصی داشته باشد که یکی از مهم‌ترین موارد مربوط به آب‌بندی سقف است، اما چه دلایلی شما را وادار به انجام این کار می‌کند؟
1- نشت سقف‌های قدیمی
با افزایش سن ساختمان‌ها، سقف آنها در برابر نفوذ آب آسیب‌پذیرتر می‌شود و احتمال بروز نشتی و خطرات دیگر را افزایش می‌دهد. به همین خاطر باید متناسب با طول عمر سازه بررسی‌های لازم را انجام داد.
نشت آب در ساختمان‌های قدیمی می‌تواند به دلیل ترک خوردن یا از بین رفتن بخشی از سازه، آسیب دیدن درزگیرها یا نصب نادرست مصالح سقف رخ دهد. در صورت بازرسی و نگهداری منظم شناسایی و رفع این مشکلات راحت‌تر خواهد بود و شما می‌توانید با آب بندی سقف از تشدید آسیب جلوگیری کنید.
2- فرسودگی عایق‌های قبلی
اگر سقف ساختمان را قبلا عایق‌کاری کرده‌اید و زمان زیادی از این کار می‌گذرد، ممکن است بخشی از مصالح در معرض عوامل محیطی دچار فرسودگی شده باشد. در این موقع نیز باید نسبت به انجام تعمیرات و بازسازی سازه اقدام کنید که یکی از مهم‌ترین اقدام‌ها به آب‌بندی سقف اختصاص دارد.
3- تغییرات کاربری ساختمان
بسیاری از افرادی که در خانه‌های آپارتمانی زندگی می‌کنند، ترجیح می‌دهند که با ساخت فضاهای مختلفی روی سقف مانند روف گاردن، باغچه یا گلخانه کمی تنوع در محیط خود ایجاد کنند.
تمامی این فرایندها که جزئی از تغییر کاربری ساختمان به‌شمار می‌رود امکان دارد به مرور زمان باعث ایجاد آسیب‌هایی برای سقف شوند که از جمله آنها باید نفوذ رطوبت و ترک خوردن مصالح را نام برد. از این رو یکی از مراحل اصلی در حین ایجاد هرگونه تغییراتی روی ساختمان، آب بندی سقف است.
4- رفع اشتباهات اجرایی گذشته
همواره تاکید می‌شود که برای انجام فعالیت‌های ساختمانی از زمان شروع کار تا مراحل پایانی از افراد متخصص کمک بگیرید تا اطمینان حاصل شود که کارها به‌صورت دقیق و اصولی به اتمام می‌رسد.
حال اگر شما توجهی به این مسئله نداشته باشید یا بر حسب اتفاق یکی از فرایندهای اجرایی برای عایق‌کاری و تکمیل سقف در گذشته به درستی انجام نشود، چاره کار این است که اجرای آب‌بندی را برای بازسازی سقف ساختمان جدی بگیرید.
انواع سقف و راهکارهای آب بندی متناسب با آنها
برای اینکه آب بندی سقف نتیجه بهتری ارائه دهد و نقش حفاظتی خود را به خوبی اجرا کند، یکی از معیارهای مهمی که باید مورد توجه قرار داد شکل و ساختار سقف است. همچنین با استفاده از متریال مناسب و کاربردی، از بروز آسیب‌های احتمالی جلوگیری خواهید کرد. برخی از نمونه‌های سقف و نوع عایق‌بندی مناسب برای آنها به شرح زیر هستند:
1- سقف شیروانی
این مدل از سقف‌ها به طور معمول دارای شیب هستند و از مصالح خاصی برای پوشش آنها استفاده می‌شود، در همین راستا زمانی که بخواهید عایق‌بندی سقف شیروانی را انجام دهید امکان استفاده از ورق‌های قیری و چسب درزگیر را دارید.
2- سقف تخت
همانند پشت بام‌های معمولی، این نوع سقف سطحی صاف دارد و خیلی راحت می‌توان نمونه‌های مختلفی از انواع مواد عایق را برای آب بندی سقف تخت به کار برد.
3- سقف طاق ضربی یا تیرچه بلوک قدیمی
سقف‌هایی که به صورت طاق ضربی یا تیرچه بلوک‌های سنتی ساخته می‌شوند، در اغلب موارد آسیب‌پذیری بیشتر در مقابل عوامل محیطی دارند که برای آب‌بندی آنها بهتر است از موادی با ساختار مقاوم مانند ایزوگام و عایق‌های پلیمری استفاده کرد.
علاوه‌بر اینکه نوع سقف برای تعیین روش عایق‌کاری بسیار اهمیت دارد، نباید از نقش شیب‌بندی صحیح در عملکرد آب‌بندی غافل شد، این فرایند کمک می‌کند تا آب جمع‌شده روی سطح با سرعت بیشتری تخلیه شود و آسیب‌های احتمالی نیز کاهش پیدا کند.
روش‌های رایج آب بندی سقف در پروژه‌های بازسازی
در پروژه‌های ساختمانی که با هدف بازسازی انجام می‌شود، می‌توان مواد متنوعی را برای عایق‌کاری مورد استفاده قرار داد که هرکدام با برخورداری از ویژگی‌های مختلف، کارایی متفاوتی را ارائه می‌دهند. برخی از مهم‌ترین روش های آب بندی سقف به شرح زیر هستند.
1- آب بندی سقف با ایزوگام
ایزوگام ترکیبی از مواد قیری و لایه‌های مقاوم است که با در اختیار داشتن خصوصیاتی همچون نصب آسان، قیمت به‌صرفه، کارایی بالا و انعطاف‌پذیری خوب کاربرد زیادی برای آب‌بندی ساختمان دارد. برای اعمال ایزوگام روی سطوحی با جنس‌های مختلف باید از حرارت استفاده کرد.
2- عایق‌کاری سقف با قیرگونی
از قدیمی‌ترین روش‌هایی که هنوز هم برای عایق‌کاری برخی از ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، قیرگونی است که چسبندگی بالایی دارد و مانع از نفوذ آب می‌شود. این شیوه با توجه به قیمت پایین مورد توجه بسیاری از افراد قرار می‌گیرد اما باید در نظر داشت که نصب آن با پیچیدگی‌های خاصی همراه خواهد بود.
3- عایق رطوبتی نانو
عایق رطوبتی نانو محصولی نوین و کارآمد به‌شمار می‌رود که ساختار مایع دارد و با استفاده از ابزارهایی همچون قلمو و غلتک می‌توان آن را روی سقف اعمال کرد تا میزان مقاومت و استحکام سازه را در برابر رطوبت افزایش دهد. به طور معمول قبل‌از به کارگیری عایق نانو لازم است سطح مورد نظر پاک‌سازی شود.
4- عایق سفید (پلیمر پایه آب)
از سری ویژگی‌های خوبی که باعث می‌شود عایق رطوبتی سفید برای آب بندی سقف گزینه مناسبی باشد باید به امکان اجرا به‌صورت سرد اشاره کرد، به این صورت که شما نیازی به اعمال گرما و حرارت ندارید. این محصول در برابر تغییرات آب‌وهوایی مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد و غیرقابل اشتعال است.
5- عایق دو جزئی الاستومری
این محصول از 2 بخش مایع و پودری تشکیل می‌شود که باید برای اجرا آنها را با هم ترکیب کرد تا ساختاری یکپارچه را ایجاد کند. این ماده دارای مزایای خاصی همچون مقاومت در برابر رطوبت و اشعه فرابنفش، پوشش درز و شکاف‌ها، سهولت در نصب، انعطاف‌پذیری بالا، سازگاری با محیط‌زیست و عمر طولانی است.
در کنار تمامی مواردی که نام بردیم برخی دیگر از انواع عایق‌های رطوبتی مناسب برای آب‌بندی ساختمان شامل پشم شیشه، پشم سنگ، عایق موزاییکی و فایبرگلاس است. هرکدام از این مواد خصوصیات منحصربه‌فردی را برای شما فراهم می‌کنند.
چالش‌های رایج در آب بندی سقف ساختمان‌های قدیمی
به‌منظور اجرای آب بندی سقف ساختمان‌هایی که سن بالایی دارند معمولا با چالش‌های زیادی روبه‌رو می‌شوید که ممکن است شرایط کار را کمی برای‌تان دشوار کند. برخی از این مشکلات عبارتند از:
ترک‌های سطحی و درزهای باز
وجود درز و شکاف‌های بیش از حد موجب کاهش عملکرد مواد عایق می‌شود، به همین خاطر باید تا پیش از شروع کار تمام این ترک‌ها را با مواد مناسب پر کنید.
عدم تحمل وزن اضافی برخی سقف‌ها
نحوه طراحی برخی از ساختمان‌های قدیمی به گونه‌ای است که امکان اعمال بار اضافه را ندارد، پس در چنین مواقعی باید از موادی استفاده کرد که مانع از افزایش وزن سازه شود.
اتصال نامناسب ایزوگام جدید به سطوح قدیمی
اگر از ایزوگام برای آب بندی سقف خانه‌های قدیمی استفاده می‌کنید، ممکن است در زمان اجرا متوجه شوید که این لایه با سطح زیرین اتصال محکمی برقرار نمی‌کند.
آب‌بندی اطراف جان‌پناه، کف‌شورها و لوله‌های خروجی
از دیگر چالش‌های پیش رو در عایق‌کاری سقف باید انجام این فرایند برای قسمت‌های حساسی همچون کف‌شورها، لوله‌های خروجی و جان‌پناه را در نظر داشت.
هزینه آب بندی سقف چقدر است؟
برای تعیین قیمت آب بندی سقف در ابتدا باید عواملی که در این زمینه تاثیرگذار هستند، مورد بررسی قرار داد که به‌طور کلی شامل متراژ سطح، شرایط سقف، روش انتخابی برای عایق‌کاری و نوع زیرسازی است.
بدیهی است که هر چقدر ابعاد سطح مورد نظر شما وسیع‌تر باشد، به مواد و زمان بیشتری برای عایق‌کاری نیاز دارید که این امر در بالابردن هزینه‌های اجرایی موثر واقع می‌شود. از سوی دیگر سازه‌هایی که دچار خرابی، ترک‌ها و آسیب‌های شدیدتری باشند نیازمند انجام فرایندهای اضافی خواهد بود که این مورد نیز قیمت نهایی را افزایش می‌دهد.
اگر برای عایق‌کاری نیاز به انجام زیرسازی تخصصی دارید، باید به این مورد توجه کنید که نوع زیرسازی نیز می‌تواند مبالغ پرداختی شما را در انتهای کار دچار تغییر کند. در نهایت باید گفت که هرکدام از مواد و روش‌های انتخابی برای عایق‌بندی نیز هزینه‌های متفاوتی را به‌دنبال دارند که برخی از آنها به‌طور تقریبی عبارتند از:
- برای استفاده از ایزوگام، هزینه آب‌بندی به ازای هر مترمربع از سطح مبلغی بین 55 تا 75 هزار تومان خواهد بود.
- عایق‌های نانو براساس نوع محصول و برند مورد نظر شما قیمتی در حدود 30 تا 300 هزار تومان برای هر مترمربع از سطح دارد.
- هزینه قیرگونی برای هر مترمربع از سقف همراه با دستمزد نصب و متناسب با تعداد لایه‌ها چیزی در حدود 140 تا 270 هزار تومان است.
- براساس نوع عایق مایع امکان دارد قیمت نهایی شما برای عایق‌کاری هر مترمربع از سقف از 40 تا 300 هزار تومان متغیر باشد.
در کنار توجه به تمامی معیارهای موثر در برآورد هزینه آب‌بندی، نباید نقش کیفیت اجرا را در این مورد نادیده گرفت. معمولا تکنسین‌های باتجربه و ماهر که فرایند عایق‌کاری را با کیفیت بالاتری انجام می‌دهند، دستمزد بیشتری از کارفرما دریافت می‌کنند.
ترکیب آب بندی سقف با پروژه بازسازی؛ یک انتخاب هوشمندانه
زمانی که تصمیم به انجام تعمیرات برای ساختمان می‌گیرید این سوال پیش می‌آید که چرا بازسازی بدون توجه به عایق‌کاری سقف ناقص است؟ تمامی مصالحی که به کار می‌برید در مقابل آب و رطوبت دچار فرسایش می‌شود، پس اگر در حین بازسازی آب‌بندی را حذف کنید بدون شک خسارت‌های مالی زیادی را متحمل خواهد شد.
به این نکته هم باید دقت کرد که انجام هم‌زمان آب‌بندی و بازسازی بخش‌های مختلف سازه به شما این امکان را می‌دهد تا فرایندهای مورد نیاز را یک بار انجام دهید تا به این صورت در پرداخت هزینه‌های صرفه‌جویی شود.
پس با این تفاسیر اگر شما هم به این فکر افتاده‌اید که در زمان بازسازی ساختمان، آب‌بندی سقف را هم انجام دهید کافی‌است فرایند اجرا را به تیم باتجربه و کاردان سازین بسپارید. این گروه مهارت بالایی در این کار دارد و به شما کمک می‌کند تا هزینه‌های مورد نیاز خود را تا حد امکان کاهش دهید.
کلام پایانی
برای محافظت هرچه بیشتر از سازه، اجرای آب بندی سقف یکی از اقدامات مهم و اساسی به‌شمار می‌رود که با پوشاندن تمام سطح مانع از نفوذ رطوبت و آسیب به مصالح می‌شود. این کار از ایجاد کپک، شوره، شکستگی و تخریب ساختمان جلوگیری می‌کند.
انواع مختلفی از مواد عایق را نیز می‌توان برای این منظور به‌کار برد که با ارائه ویژگی‌های مختلف، استحکام سازه شما را افزایش می‌دهند. برخی از این محصولات شامل ایزوگام، قیرگونی، عایق نانو، دو جزئی و پشم شیشه است.
